N N103 398340; Struktura przekazu digitalnego – aspekty semiotyczne, semantyczne, komunikacyjne. Projekt realizowany w latach 2011-2014 na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego; finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie.

Opis projektu

Badanie aspektów semiotycznych przekazu digitalnego przyniosło wypracowanie nowej koncepcji znaku (Szczęsna ). Ustalono, że znak digitalny jest strukturą dwupoziomową (poziom programowania i użytkowania) i wieloaspektową (aspekty: przedstawień, znaczeń, działań, meta). Na poziomie użytkowania o jego specyfice decyduje aspekt działań (wyróżniono znaki mediacyjne i operacyjne), na poziomie programowania - aspekt meta, czyli definiowania znaku na poziomie użytkowania (wyróżniono tu: organizatory, modyfikatory i semantyki).

Rozwinięto też semiotyczny model hiperłącza (Pisarski ) w oparciu o uzupełniony o aspekt działania (wyrażanie - treść – działanie) model Hjelmsleva (substancja - forma / wyrażanie - treść) oraz badania metasemiotyki hiperłącza Tiny Schneider.

Badanie znaków symbolicznych w internecie (Kaźmierczak ) przyniosło określenie ich specyfiki oraz pokazanie procesów ich adaptacji , modyfikacji oraz przenikania do dyskursu codzienności.

Analiza interfejsu użytkownika na materiale gier komputerowych poskutkowała odkryciem emersji (i opisem czynników emersyjnych) – mechanizmów tekstowych, które stoją w opozycji do imersji, a których istotą jest ujawnianie zmediatyzowanego charakteru uczestnictwa w symulowanym środowisku cyfrowym (Kubiński ).

Wprowadzono też kategorię cybersemiotyczności (Pawlicka ), określającą specyfikę semiotycznej organizacji środowiska cyfrowego na przykładzie znakowej organizacji literatury cyfrowej oraz opisano formy obraz-słowo na stronach WWW (Smaga ).

Prace nad semantyką przekazu digitalnego otwiera charakterystyka znaku infograficznego, który leży u podstaw semantyki tekstu cyfrowego (Smaga ). Następnie badania rozwinięto wokół strategii znaczeniotwórczych w sztuce (zwłaszcza literaturze) digitalnej. Stwierdzono, iż warstwa przedstawień (tekstura) poddawana jest dodatkowej semantyzacji i tekstualizacji. Znaczenia tworzone są w interakcji semantyki ruchomej, polisemiotycznej tekstury, semantyki słowa oraz semantyki działań użytkownika (Szczęsna ). To powoduje powstawanie nowych figur kinetycznych, interaktywnych (kumulacji, atomizacji, redukcji, adiekcji, permutacji) oraz digitalną reinterpretację zastanych: metafory kinetyczne, interaktywne (Szczęsna ).

Badania narracji cyfrowej przyniosły wyszczególnienie i charakterystykę różnych typów fabuł hipertekstowych oraz hipertekstowej nośności literackich struktur narracyjnych w przestrzeni tradycyjnych mediów literatury (Pisarski ); rozpatrzono hipertekst jako narzędzie i system znaczeniowy, jako strukturę i jednocześnie formę wzmacniającą treść (Pawlicka ). Opisano też zabiegi tekstualizacji osobistego doświadczenia na przykładzie intymności (Kaźmierczak ).

Badanie komunikacji digitalnej przyniosło charakterystykę funkcji i form aktywności użytkownika, którego działania komunikacyjne zależą od infrastruktury sieci (Kaźmierczak ), opis zjawiska intertekstualności automatycznej (opartej na linkowaniu) a ukształtowanej na skutek organizacji linkowej przekazów oraz nasilającej się hybrydyzacji form tekstowych (Szwechłowicz) oraz charakterystykę form przekładu cyfrowego (Szczęsna, Pisarski, Pawlicka ) ze szczególnym uwzględnieniem adaptacji sieciowej i procesu translacji (działań tłumacza) w warstwie wizualnej, interfejsowej, kodu i między kodami.

Badania literatury cyfrowej przyniosły namysł nad jej literackością (Pawlicka ). Stwierdzono, że brak stałych wyznaczników literackości sprawia, że rozstrzygniecie o niej odbywa się tu w przestrzeni komunikacyjnej między twórcą, użytkownikiem i utworem cyfrowym.

Analizy perswazji digitalnej, przeprowadzone na materiale publicystycznych gier wideo (Kubiński ) oraz platform edukacyjnych (Szczęsna ) wykazały, że perswazja ta ma charakter zapośredniczony - realizuje się na drodze angażowania w uczestnictwo: w grze, quizach, forach, zadaniach edukacyjnych.

oprac. Ewa Szczęsna

Autorzy

Prof. dr hab. Ewa Szczęsna, dr Agnieszka Smaga, mgr Urszula Pawlicka, dr Marek Kazimierczak, dr Piotr Kubiński, dr Mariusz Pisarski.

Więcej


O Pracowni

Pracownia Badań Intersemiotycznych i Intermedialnych Uniwersytetu Warszawskiego.


O kompednium

  • Pomysł i wykonanie: Mariusz Pisarski,
  • grafika i ilustracje: Mariusz Pisarski,
  • szablon html: Bootply,
  • skrypty: bootstrap, jquery, fancybox, tagsinput,
  • programy do wizualizacji tekstu: Wordle, Tinderbox,
  • programy graficzne: Preview, Photoshop.